High Definition Teknolojisi (HD) nedir? HD yayın nedir? HD receiver nedir?

High Definition Teknolojisi nedir?

High Definition standart resim görüntüleme teknolojilerinin çok
üzerinde kalitede resimleri saklayabilme ve görüntüleme imkanı sunar.
HD, resimlerdeki piksel sayısını artırarak daha hızlı resim oluşturma
ve ekran titreşimlerini engelleyebilmek için en iyi tarama yöntemlerini
kullanmaktadır. Bu teknolojinin hedefi resimleri tüketiciye en yüksek
kalitede gösterebilmektir.

HD Video Standartları ilk defa televizyon piyasasında tanıtılmıştır.
Aslında ilk HD teknolojisi kullanılan yayın 1989 yılında, Japonya’da
gerçekleştirilmiştir. Üreticilerin bu yüksek teknolojiyi elektronik
ürünlerde de tüketicilere sunma isteği, ancak teknisyenlerin
standartlaştırma yönünde yıllarca süren çalışmalar sonucunda mümkün
kılınmıştır.


HD Görüntüleme nedir?

HD Teknolojisi standartlaştırıldıktan sonra, High Definition
kalitesiyle izleme imkanına sahip olmaları tüketiciye önerilmeye
başlandı. HD Görüntüleme (veya HD-Uyumluluk) televizyon ve videolarda
bu teknolojiyi sunmaktadır.


BİR CİHAZI HD UYUMLU KILAN ÖZELLİKLER NELERDİR?

Üreticilerin HD standartlarına uygun cihaz üretebilmelerinde üç kriter vardır:

Minimum 720 progressive (720p) veya 1800 interlaced (1080i) ekran
görüntüleme formatı 720p ve 1080i gibi yüksek frekanslı tarama
formatları yüksek resim kalitesi üretirler. Genel olarak bu yüksek
çözünürlüklü formatlar yalnızca pikselleri ekrana aktarmakla kalmaz,
aynı zamanda pikselleri daha yüksek kalitede sunarak parlak, belirgin
resimler üretirler.
16:9 görüntü oranı özelliği Görüntü oranı ekranda beliren genişlik ve yüksekliği tanımlar.

Tipik bir 4:3 görüntü oranının kare görünümü yerine, geniş ekran
tanımlı 16:9 oranı dikdörtgen görünür. Böylece görüntü alanını
doldurur. Daha canlı ve gerçekçi bir görüntü sunar.

Dolby Digital Ses Yayın, üretim ve/veya çıktısı dinletebilme özelliği
Dolby Digital, surround ses teknolojisinde en yüksek kaliteli
formattır ve video özelliklerinden kalite yitirmeden belirgin çok
kanallı audio özelliği sağlar. HD-DVD formatını bilgisayarınızda Dolby
Digital ile dinlemek evde Home-Theatre izlemekle aynı kalitede bir
izleme keyfi sağlar. Progressive veya Interlaced Format Video kareleri
ekrana yansıtılan bir çok enine hat içerir. Bu hatları tarama ve ekrana
aktarma yöntemine tarama yöntemi adı verilir. HD teknolojisi için iki
uyumlu formatı vardır: 720 progressive (720p) ve 1080 interlaced
(1080i).

Interlaced tarama yöntemi önce tek sayılardaki (1, 3, 5, 7 gibi)
hatları ekrana yerleştirir ve akabinde çift sayılardakileri (2, 4, 6, 8
vb.) ekrana doldurmaya başlar. Bu yöntem 1080 adet hattın tamamı doldurulana kadar iki geçiş yapılmasını gerektirir.

Progressive tarama yöntemi ise ardışık bir şekilde 720 enine hattı
doldurarak bütün resmi bir anda görüntüler. Bu nedenle Progressive
tarama Interlaced taramaya göre saniyede iki katı fazla kare
görüntüleyerek aynı zaman içerisinde daha zengin görüntü sağlar. Bütün
resim için yalnızca bir tarama işlemi yeterli olmaktadır, resimler daha
belirgin ve parlak olabilmekte ve genellikle Interlaced tarama
sistemlerine atfedilen görüntüde titreşim durumunu ortadan kaldırır.

HDTV yayın ve HDTV receiver nedir?

HDTV yayın, yüksek rezolüsyonlu wide-screen video sinyali ile birlikte
dolby digital sesi bir arada sunmayı amaçlayan bir digital televizyon
yayın standardıdır. Bu yayın standardının bazı parametreleri tam olarak
netleşmemiş olup değişik yayın kuruluşlarınca değişik standartlar
uygulanmaktadır. Amerikadaki ATSC kurumu (Advanced Television Systems
Committe) HDTV yayınlar için standartları belirlemiştir. Kesinleşen
standartlar şunlardır

1-Yüksek rezolüsyonlu digital video datası: HDTV video standardı,
yayıncı kuruluşun tercihine göre interlaced veya progressive scan
olabilir.Eğer yayın interlaced olacak ise 1920iX1080i rezolüsyonunda
olmalıdır. Progressive scan yayının rezolüsyonu ise 1280pX720p
olmalıdır.
2-Geniş ekran formatı (16:9)
2-Dolby digital ses

Buraya kadar belirlenen standartlar görüntü ve ses içindir. Dikkat
edilirse HDTV standardında bu yayının hangi yoldan (kablo,uydu v.s)
yapılacağına dair bir parametre yok. Yüksek rezolüsyonlu görüntü ve
dolby digital ses datası bir arada, oldukça geniş bir bandı işgal
etmektedir. Bu kadar geniş bandlı bir sinyali kablo ve uydu kanalları
ile aktarabilmek oldukça külfetli olmaktadır. O yüzden yayıncı
kuruluşlar HDTV sinyallerini değişik formatlarda sıkıştırarak aktarma
yoluna gitmektedirler. Amerikadaki birçok yayın kuruluşları bu amaçla
Mpeg2 sıkıştırma formatını kullanmaktadırlar. Bu formatla sıkıştırılan
görüntü hem daha az bir band işgal etmekte, hemde kalitesinden çok
fazla kaybetmemektedir. Dünyanın başka yerindeki başka bir yayıncı
kuruluş ise HDTV sinyallerini mpeg4 sıkıştırma formatı kullanarak
yayınlamayı tercih edebilir. Mpeg4 formatını kullanan yayıncı kuruluş
HDTV sinyalini mpeg2'ye göre biraz daha fazla sıkıştırıp yayın
kalitesinden biraz daha fedakarlık yapar, ancak sinyal band genişliğini
düşürdüğü için bu sinyalleri daha kolaylıkla iletebilmiş olur. Bir
şekilde sıkıştırılmış olan sinyal, çanak anten sayesinde uydudan alınıp
HDTV receivera ulaştığında, uydu alıcı tarafından işlenmek zorundadır.
Yani içindeki mpeg decoder tarafından tam tersi işlemden geçirilerek
kodu çözümlenmelidir. Kodu çözümlenen sinyal HDTV uyumlu tv'ye
aktarıldığında gerçek kalitesinde seyredilebilir.

Gelelim HDTV uydu receiver ile mpeg sıkıştırma formatı arasındaki
ilişkiye. Öncelikle HDTV yayın için yapılmış olan bir uydu receiver'ın
olmazsa olmaz denebilecek özelliklerini yazalım: Bu özellikler HDTV
yayın standardı için kabul edilmiş olan kesin standartları
karşılayabilecek şekilde olmalıdır. Yani:

1-HDTV receiver, progressive scan yayını alabilmek için mutlaka
progressive scan olmalı ve 1280px720p rezolüsyonunu
desteklemelidir.İnterlaced HDTV yayınlar için ise 1920ix1080i
rezolüsyonu desteklemesi gerekir. Ayrıca bu sinyallerin HD-televizyona
aktarılması için DVI ve/veya HDMI gibi yüksek kaliteli video
bağlantısına ait çıkışları olmalıdır.

2-HDTV receiver dolby digital ses için uyumlu olmali ve bu sinyal için optik ve koaksiyel digital ses çıkışları olmalı.

3-İzlenecek yayınlara uygun olan Mpeg decoder'ı içinde bulundurmalı.(mpeg2 decoder ve/veya mpeg4 decoder v.s)

Yukarıda 3 madde olarak saydığım özelliklerin tümü bir arada olmazsa bu
receiver'a HDTV receiver denemez. Yani yalnızca mpeg decoder'ı olan bir
receiver HDTV receiver değildir.

HDTV yayın amerikada daha yaygındır. CBS,NBC,Warner Bros ve Sony gibi
firmalar 1920ix1080i yayın standardını desteklerken ABC, Fox,
Compaq,intel ve microsoft'ta 1280px720p yayını desteklemektedir.
Avrupada ise bazı kanallar yeni yeni deneme yayınlarına başlamıştır.
Ülkemizde ise yakın gelecekte HDTV yayına geçilebilme ihtimali yoktur.
Avrupada HDTV yayınlar yaygınlaştıktan sonra yayıncı kuruluşlar
yayınlarını kablo sistemi ile abonelik şeklinde veya uydudan şifreli
olarak yayınlama yoluna gideceklerdir. Zira HDTV yayın için yapılan çok
büyük yatırımlardan sonra, bu kanalların "free" olma ihtimali çok
yüksek değildir.


///////////////////////////////////////////////////


Uydu Alıcılar:

Amerikadaki ATSC kurumu (Advanced Television Systems Committe) HDTV
yayınlar için standartları belirlemiştir. Kesinleşen standartlar
şunlardır:

1-Yüksek çözünürlüklü digital video datası: HDTV video standardı,
yayıncı kuruluşun tercihine göre interlaced veya progressive scan
olabilir. Eğer yayın interlaced olacak ise 1920x1080i çözünürlüğünde
olmalıdır. Progressive scan yayının çözünürlüğü ise 1280x720p olmalıdır.
2-Geniş ekran formatı (16:9)
3-Dolby digital çok kanallı ses

Buraya kadar belirlenen standartlar görüntü ve ses içindir. Dikkat
edilirse HDTV standardında bu yayının hangi yoldan (kablo,uydu v.s)
yapılacağına dair bir parametre yok. Yüksek çözünürlüklü görüntü ve
dolby digital ses datası bir arada, oldukça geniş bir bandı işgal
etmektedir. Bu kadar geniş bandlı bir sinyali kablo ve uydu kanalları
ile aktarabilmek oldukça külfetli olmaktadır. O yüzden yayıncı
kuruluşlar HDTV sinyallerini değişik formatlarda sıkıştırarak aktarma
yoluna gitmektedirler. Amerikadaki birçok yayın kuruluşları bu amaçla
MPEG2 sıkıştırma formatını kullanmaktadırlar. Bu formatla sıkıştırılan
görüntü hem daha az bir band işgal etmekte, hemde kalitesinden çok
fazla kaybetmemektedir. Dünyanın başka yerindeki başka bir yayıncı
kuruluş ise HDTV sinyallerini MPEG4 sıkıştırma formatı kullanarak
yayınlamayı tercih edebilir. MPEG4 formatını kullanan yayıncı kuruluş
HDTV sinyalini MPEG2'ye göre biraz daha fazla sıkıştırıp yayın
kalitesinden biraz daha fedakarlık yapar, ancak sinyal band genişliğini
düşürdüğü için bu sinyalleri daha kolaylıkla iletebilmiş olur. Bir
şekilde sıkıştırılmış olan sinyal, çanak anten sayesinde uydudan alınıp
HDTV receivera ulaştığında, uydu alıcı tarafından işlenmek zorundadır.
Yani içindeki mpeg decoder tarafından tam tersi işlemden geçirilerek
kodu çözümlenmelidir. Kodu çözümlenen sinyal HDTV uyumlu TV'ye
aktarıldığında gerçek kalitesinde seyredilebilir.

Gelelim HDTV uydu receiver ile mpeg sıkıştırma formatı arasındaki
ilişkiye. Öncelikle HDTV yayın için yapılmış olan bir uydu receiver'ın
olmazsa olmaz denebilecek özelliklerini yazalım: Bu özellikler HDTV
yayın standardı için kabul edilmiş olan kesin standartları
karşılayabilecek şekilde olmalıdır. Yani:

1- HDTV receiver, progressive scan yayını alabilmek için mutlaka
progressive scan olmalı ve 1280x720p çözünürlüğünü desteklemelidir.
Interlaced HDTV yayınlar için ise 1920x1080i çözünürlüğünü desteklemesi
gerekir. Ayrıca bu sinyallerin HD-televizyona aktarılması için DVI
ve/veya HDMI gibi yüksek kaliteli video bağlantısına ait çıkışları
olmalıdır.

2- HDTV receiver dolby digital ses için uyumlu olmalı ve bu sinyal için optik ve koaksiyel digital ses çıkışları olmalı.

3- İzlenecek yayınlara uygun olan mpeg decoder'ı içinde bulundurmalı.(MPEG2 decoder ve/veya MPEG4 decoder v.s)

Yukarıda 3 madde olarak saydığım özelliklerin tümü bir arada olmazsa bu
receiver'a HDTV receiver denemez. Yani yalnızca mpeg decoder'ı olan bir
receiver HDTV receiver değildir.

HDTV yayın amerikada daha yaygındır. CBS, NBC, Warner Bros ve Sony gibi
firmalar 1920x1080i yayın standardını desteklerken ABC, Fox, Compaq,
Intel ve Microsoft'ta 1280x720p yayını desteklemektedir.